We hebben allemaal wel eens de ervaring gehad dat we werden verblind door licht. Dat is niet prettig en langdurige blootstelling aan verblindend licht kan zelfs zeer schadelijk zijn voor de ogen. In werksituaties kan dit bijvoorbeeld leiden tot hoofdpijn, oogproblemen en ziekteverzuim bij werknemers. Bij het maken van een aankoopbeslissing voor nieuwe (led)verlichting kan daarom de Unified Glare Rating (UGR waarde) een belangrijke factor zijn. Wat zijn UGR waardes? Waar moet je op letten bij de aankoop van verlichting? We vertellen er meer over in deze blog.

Wat is een UGR waarde?

De mate van verblinding door verlichting wordt bepaald aan de hand van de UGR waarde. UGR staat voor Unified Glare Rating, wat zoveel betekent als de mate van schittering (dus overmatige helderheid die terugkaatst op reflecterende oppervlakken) van verlichting. Deze waarde ligt altijd tussen de 10 en 30. Een hogere UGR waarde staat dus voor meer schittering of verblinding. Deze Unified Glare Rating wordt berekend aan de hand van drie onderdelen van de situatie:

1. helderheid van de verlichting (gemiddelde verlichting van de lamp)
2. helderheid van een bepaalde ruimte (achtergrondverlichting)
3. positie en kijkhoek van de waarnemer

Stel je voor dat je ’s nachts op een weg rijdt zonder straatverlichting. Er komt een auto op je af met koplampen op grootlicht. Je wordt verblind door het sterke licht en je kunt je ogen nauwelijks op de weg houden. Stel je dezelfde situatie voor op een zonnige zomerdag. Hetzelfde voertuig nadert opnieuw met de koplampen op grootlicht. Je bent nu veel minder snel verblind door de koplampen. Toch zijn de eigenschappen van de koplampen helemaal niet veranderd. De mate van de verblinding resulteert hier voornamelijk uit het contrast met de omgeving (de achtergrondverlichting).

Dit alledaagse voorbeeld laat duidelijk de invloed zien die de verhouding van deze helderheidsniveaus op elkaar kunnen hebben. Maar in dit voorbeeld ontbreekt nog het derde onderdeel waaruit de UGR ontstaat: positie en kijkhoek van de waarnemer. Als een lamp zich niet in het gezichtsveld van een persoon bevindt, kan deze persoon niet worden beïnvloed door directe verblinding. Maar door de reflectie van de verlichting op een reflecterend oppervlak kan er alsnog sprake zijn van indirecte verblinding.

UGR Richtlijnen

Nu duidelijk is waarop de UGR waarde gebaseerd wordt, is het ook van belang om te weten in welke situatie welke waarde wenselijk is. Hiervoor is voor diverse soorten ruimtes vastgelegd hoe hoog de UGR waarde mag zijn om de werkzaamheden naar behoren uit te kunnen voeren.

Een paar voorbeelden:

• Tekenkamers UGR <16
• Kantoorruimtes UGR <19
• Balieruimtes UGR <22
• Archief, trappen en liften <25
• Gangen en verkeersruimten UGR <28
• Gemiddeld industrie werk UGR <25
• Fijn industrie werk UGR <22

Waar op letten bij aankoop verlichting?

Ondanks dat de UGR bedoeld is voor verlichting in zijn algemeen (want de omgeving en positie en kijkhoek van de waarnemer zijn minstens van even groot belang als de helderheid van de lamp), bieden fabrikanten een UGR waarde per lamp aan. Deze waardes worden bepaald  aan de hand van een referentieruimte.

Fabrikanten gaan dus uit van ‘gemiddelde’ waarden voor de achtergrond luminantie en positie/kijkhoek van de waarnemers, waardoor men op deze wijze wel snel een goed inzicht krijgt in of bepaalde combinaties van lampen de juiste waarden geven voor de te verlichten ruimte. Belangrijk bij het kiezen van verlichting is de opgegeven UGR waarde van de fabrikant. Een lamp met een UGR-waarde van 16 heeft in de praktijk minder kans op verblindend licht dan een lamp met dezelfde kenmerken maar met een UGR-waarde van 25.

Hulp nodig bij het maken van de juiste keuze?

Het belang van de UGR waarde van verlichting is duidelijk, maar het berekenen van de ideale UGR waarde voor specifieke ruimtes is complex. Hulp nodig bij het maken van een goede keuze? We staan voor je klaar om je hierover te adviseren. Neem vrijblijvend contact met ons op.

© Alle foto’s en teksten in dit artikel zijn eigendom van Canlux Projectverlichting. Deze mogen NIET worden verveelvoudigd, gekopieerd, gepubliceerd, opgeslagen, aangepast of gebruikt in welke vorm dan ook, online of offline, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming.